อาการไม่พึงประสงค์จากยา (Adverse drug reaction; ADR)
หมายถึง การตอบสนองต่อยาที่เป็นอันตรายและไม่ได้จงใจให้เกิดขึ้น ซึ่งเกิดขึ้นในการใช้ยาตามปกติ โดยไม่รวมถึงการได้รับยาเกินขนาดหรือการจงใจใช้ยาในทางผิด
ADR จะหมายความรวมถึงการแพ้ยา (Drug allergy) และอาการข้างเคียงจากการใช้ยา (Slide effect) พบได้ทั้งทาง skin และ non-skin
Drug allergy เป็นปฏิกิริยาที่เกิดจากภูมิคุ้มกันของร่างกายต่อต้านยาที่ได้รับเข้าไป การแพ้ยาเกิดขึ้นเฉพาะตัวบุคคลจึงไม่สามารถป้องกันได้ แต่สามารถป้องกันการแพ้ยาซ้ำได้
Side effect คือผลใดๆ ที่ไม่ได้จงใจให้เกิดขึ้นจาก Pharmaceutical product ซึ่งเกิดขึ้นในการใช้ยาตามปกติและสัมพันธ์กับคุณสมบัติทางเภสัชวิทยา อาการข้างเคียงจากการใช้ยาสามารถควบคุมหรือป้องกันได้หากมีการใช้ยาด้วยความระมัดระวัง
ADR นับเป็นปัญหาสำคัญมากในวงการสาธารณสุขและการใช้ยาเคมีบำบัด มีผลกระทบโดยตรงต่อผู้ป่วย เช่น
• เกิดความผิดปกติแต่กำเนิด
• ผู้ป่วยนอนโรงพยาบาลนานขึ้น
• พิการ • คุณภาพชีวิตต่ำลง
• เสียชีวิต/อันตรายถึงชีวิต
นอกจากนี้ ยังส่งผลกระทบทำให้ค่าใช้จ่ายทางสาธารณสุขที่เพิ่มขึ้น ซึ่งมีรายงานเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายเนื่องจากปัญหา ADR เพิ่มขึ้น รวมทั้งสาเหตุของการถูกฟ้องร้องของบุคลากรสาธารณสุขเกี่ยวกับ ADR โดยมีรายงานสถิติว่า 30% ของผู้ป่วยต้องนอนโรงพยาบาลนานขึ้นจาก ADR, ผู้ป่วย “ต้องเข้าโรงพยาบาล” จากการเกิด ADR 3-15% ยิ่งไปกว่านั้น ADR ยังเป็นสาเหตุที่ทำให้บุคลากรทางสาธารณสุข” ถูกฟ้องร้อง” ถึง 30-60%
ดังนั้น จึงต้องมีแนวทางเพิ่มความปลอดภัยในการใช้ยาทั้งในระดับการดูแลผู้ป่วย การเฝ้าระวังติดตามความปลอดภัยและป้องกันการเกิด ADR ซ้ำ
ตัวอย่าง ADR ที่ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรงแก่ผู้ป่วย
• กลุ่มอาการ Steven Johnson จากยา Co-trimoxazole
• Angioedema จากยา NSAIDs
• ภาวะเป็นพิษต่อไตจากยา Gentamicin
• กลุ่มอาการ Red man จากยา Vancomycin
• ภาวะสูญเสียกล้ามเนื้อ (Rhabdomyolysis) จากยา Simvastatin
• ภาวะเป็นพิษต่อไตจากยา Imipenem/cilastatin
• ภาวะเป็นพิษต่อตับจากยารักษาวัณโรค
Saturday, August 30, 2008
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
2 comments:
สวัสดีคะ
ขอเรียกว่าพี่แล้วกันนะคะ พอดีอ่านข้อความเจอทางกุ้กเิกิลโดยบังเอิญแล้วสนใจทางด้านยา หวังว่าคงได้ความรู้ ดี ๆ จากพี่ ๆ นะคะ น้องsubscribe บล็อกพี่ไปแล้วนะคะ แต่ไม่แน่ใจว่ามีการส่งข้อความได้เหมือนทางบล็อกแก้งค์หรือเปล่า
ยังไงขอบคุณที่รับแอดและข้อมูลดี ๆ นะคะ:)
ขอบคุณค่ะ
Post a Comment